De uitdaging
De gemeente Den Haag wil kwetsbare groepen beter informeren en beschermen in perioden van langdurige extreme warmte. Daarom besloot het stadsbestuur om een lokaal hitteplan op te stellen.
De gemeente Den Haag wil kwetsbare groepen beter informeren en beschermen in perioden van langdurige extreme warmte. Daarom besloot het stadsbestuur om een lokaal hitteplan op te stellen.
Arcadis stelde het hitteplan op in samenspraak met 25 relevante organisaties en werkte parallel hieraan aan een communicatiestrategie voor 75+’ers en een pilot voor gekoelde plekken.
Dankzij het lokale hitteplan kunnen ouderen, chronisch zieken en dak- en thuislozen uit de Residentie rekenen op voorlichting en gestructureerde hulp als het kwik hard oploopt.
Vanwege de oplopende temperaturen als gevolg van de klimaatverandering heeft Nederland al sinds 2007 een Nationaal Hitteplan. Bij aanhoudende warmte waarschuwt het RIVM de 25 GGD’s, die vervolgens de betrokken lokale instanties op de hoogte brengen. Het is immers de taak van alle gemeenten om de gezondheid van hun bewoners te beschermen, te bewaken en te bevorderen. Het sociale domein in Den Haag wilde echter meer doen en besloot een lokaal hitteplan samen te stellen om de maatregelen in de haarvaten van de stad door te voeren. Dat is een grote klus en daarom werd de hulp van Arcadis ingeroepen. Om het hitteplan vorm te geven, stelde onze projectleider een team samen met een bestuurskundige en een specialist met inhoudelijke kennis over hitte in de stad. Dit team ging aan de slag met de opdracht van de gemeente Den Haag: maak afspraken met organisaties over hun handelswijzen en communicatie met de achterban in het geval van een hittegolf.
Voor het hitteplan werkten we samen met 25 Haagse organisaties die toegang hebben tot mensen die gezondheidsrisico’s ondervinden bij hitte, maar buiten het bereik van langdurige zorg of zorginstellingen vallen. Dit zijn met name zelfstandig wonende ouderen, chronisch zieken en dak- en thuislozen. Na een inventarisatie van de bestaande initiatieven en een webinar met alle betrokkenen gingen we aan het werk en konden we in augustus 2021 het definitieve plan presenteren. De speerpunten van het plan zijn het beperken en aanpakken van hittegerelateerde gezondheids- en welzijnsproblemen, het bevorderen van zelfredzaamheid en samenredzaamheid, en de uitwisseling van kennis en ervaring.
De ontwikkeling van het hitteplan ging gepaard met een uitgebreide informatiecampagne met onder meer direct mailing, flyers, posters, drinkflesjes en social-mediacontent. Doelstelling was om senioren op een laagdrempelige manier bewust te maken van de gezondheidsrisico’s van langdurige hitte, maar ook om de directe omgeving erop te wijzen dat oudere familieleden dan mogelijk extra aandacht nodig hebben. Ook de pilot ‘gekoelde locaties’ maakte deel uit van het hitteplan, al zal dit later als een zelfstandig traject verdergaan. Hiervoor gingen we actief op zoek naar ’koele’ locaties/gebouwen die kunnen fungeren als ‘koeltecentra’ tijdens een hittegolf. Denk daarbij aan gebedshuizen, bibliotheken en overheidsgebouwen. Dit vergt uiteraard het nodige regelwerk, onder meer op het gebied van logistiek en veiligheid. Dit pilotproject leidde tot waardevolle inzichten en aandachtspunten.
De gemeente Den Haag haalt het draaiboek van het hitteplan uiteraard niet pas uit de kast als de temperaturen oplopen. Een soepele uitvoering van het plan is immers afhankelijk van een gedegen voorbereiding, met onder meer tijdig overleg tussen alle partijen en de inventarisatie en distributie van de benodigde materialen. Pas als deze structuur in orde is, kan de uitrol feilloos verlopen. In het najaar volgt dan nog de evaluatie, zodat het hitteplan vrijwel het hele jaar aandacht vereist.
Dankzij deze heldere afspraken kunnen de lokale GGD, het Rode Kruis en diverse sociaalmaatschappelijke-, welzijns- en gezondheidsorganisaties op een gestructureerde manier ingrijpen als het Nationaal Hitteplan actief wordt. Met het hitteplan beschikt de gemeente Den Haag dan ook over een stevige basis voor een efficiënte bestrijding van hittegerelateerde gezondheidseffecten. Hierdoor kunnen de instanties snel doeltreffende hulp bieden aan de mensen die het meeste last hebben van de steeds frequentere hittegolven.
Neem contact op en ontdek hoe wij jouw organisatie kunnen helpen de kwaliteit van leven te verbeteren.