Terwijl de regen tegen het raam tikte, dacht ik vanmorgen aan zomers waarin de hitte je dwingt binnen verkoeling te zoeken. Het voelt onvoorstelbaar op zo’n grijze winterdag, maar het aantal zomerse dagen van 25°C of hoger is volgens het KNMI sinds de jaren ’70 verdubbeld. Van gemiddeld 17 naar 32-34 dagen per jaar. Dit lijkt misschien aantrekkelijk, maar het is ook een duidelijk signaal van hoe ons klimaat verandert. En dat klimaatverandering niet alleen een kwestie is van meer zonnige dagen, is inmiddels pijnlijk duidelijk.
De gevolgen raken ons allemaal: langere periodes van droogte, intense regenbuien en een stijgende zeespiegel. Voor de waterschappen brengt dit ingrijpende uitdagingen met zich mee. Ze werken keihard om zich aan te passen aan deze nieuwe realiteit, maar ik blijf me afvragen of we écht genoeg doen. Want ondanks alle inspanningen kunnen we het ons simpelweg niet veroorloven om even stil te staan.
Digitalisering en standaardisatie
Wat mij vooral bezighoudt, is hoe we verder kunnen versnellen. Er gebeurt veel, dat is duidelijk. Realtime watermetingen, voorspellingsmodellen en digitale tweelingen (digital twins) helpen ons beter te begrijpen wat er gebeurt en sneller in te spelen op extremen. Maar om écht vooruitgang te boeken, moeten we meer inzetten op het delen van kennis en data tussen organisaties. Digitalisering en standaardisatie zijn daarbij cruciaal. Door krachten te bundelen en samen te werken over sectoren heen, kunnen we niet alleen de effecten van klimaatverandering beter beheersen, maar ook de oorzaken sneller aanpakken.
De volgende inspirerende initiatieven hoe waterschappen al stappen zetten wil ik graag delen
- Slim watermanagement met realtime data
Waterschappen monitoren steeds vaker waterstanden en waterkwaliteit via realtime data en voorspellingsmodellen. Het Landelijk Meetnet Water is een voorbeeld van hoe sensortechnologie inzicht geeft in stromingen, waterstanden en kwaliteit. Maar stel je eens voor wat we kunnen bereiken als deze kennis breder gedeeld wordt en als standaard wordt toegepast. - Klimaatadaptatie door samenwerking
De gevolgen van klimaatverandering raken iedereen en daarom werken waterschappen samen met overheden, bedrijven en kennisinstellingen in programma’s zoals het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie (DPRA). Toch zie ik nog veel kansen om deze samenwerking te verdiepen en versnellen door betere digitale verbindingen en het standaardiseren van data-uitwisseling. - Energietransitie in waterbeheer
Waterschappen verduurzamen hun eigen energieverbruik met innovaties zoals biogasproductie en aquathermie. Dit sluit aan bij de Regionale Energiestrategieën (RES), maar ook hier geldt: hoe meer we kennis en ervaringen delen, hoe sneller we kunnen opschalen. - Circulaire oplossingen voor waterbeheer
Van het terugwinnen van fosfaat tot cellulose uit afvalwater: waterschappen dragen bij aan een circulaire economie. Maar ook hier liggen nog kansen om best practices en technologieën breder te delen en standaardiseren.
Laat de zon maar komen
Wat mij geruststelt, is dat Nederland al volop werkt aan oplossingen voor de grote uitdagingen van deze tijd. We zien programma’s zoals het DPRA en Nederland Circulair, waarin waterschappen, overheden en bedrijven samenwerken aan een duurzamere toekomst. Maar eerlijk is eerlijk: er is nog zoveel te winnen. Door digitalisering en standaardisatie kunnen we sneller en efficiënter werken en kennis optimaal benutten. Alleen door samen te werken en barrières te doorbreken, kunnen we écht het verschil maken. Een programma van rijksoverheid dat hieraan gaat bijdragen is Zicht op Nederland (ZON). Dit programma bevordert samenwerking en kennisdeling tussen organisaties en overheden door digitalisering en standaardisatie.
De zomer mag wat mij betreft komen, maar laten we er samen voor zorgen dat die zonnige dagen niet in de schaduw staan van zorgen om klimaatverandering. Want alleen dan kunnen we écht genieten van wat de toekomst ons brengt.
