PROJECTVERHAAL
De uitdaging
De opdroging van het hoogveen in het Fochteloërveen vormde een acute bedreiging voor dit belangrijke natuurgebied.
Hoogveen Fochteloërveen wordt weer toekomstbestendig
Natuurherstel van ontwerp tot realisatie voor beschermd natuurgebied
De oplossing
Arcadis verzorgde het natuurherstel van het ontwerp tot de realisatie, met onder meer de aanleg van nieuwe kades en een waterbuffer.
De impact
De natuurlijke omgeving is gered, waardoor de bedreigde planten en dieren in het gebied er tot in de lengte der jaren een gezond en veilig thuis vinden.
400 ha
meer natuurgebied voor hoogveen
De uitdaging
Het Fochteloërveen is een beschermd natuurgebied op de grens van de provincies Friesland en Drenthe. Het bestaat voor een groot deel uit hoogveen en verder uit droge en vochtige heide en vennen, een aantal graslanden en enkele naaldbossen. Met name het hoogveen is bijzonder kwetsbaar en staat onder druk als gevolg van stikstofneerslag, klimaatverandering en verdroging. Een goed hoogveengebied bestaat voor minimaal 50% uit veenmos, maar door het weglopende regenwater gedijt dit plantje er steeds minder goed. Dit kan ernstige gevolgen hebben, want zonder hoogveen verliezen bedreigde flora en fauna als kraanvogels, lavendelheide en veenhooibeestjes een belangrijke habitat. Verschillende overheden, Natuurmonumenten, Waterschap Noorderzijlvest en gemeente Midden-Drenthe sloegen daarom de handen ineen om dit klassiek Nederlandse landschap te herstellen en ook enkele particuliere partijen dragen hun steentje bij. Zo investeert RWE in het project na de ingebruikname van de grote kolencentrale in Eemshaven. Het energiebedrijf zocht een aannemer die dit veelomvattende project tot een goed einde kon brengen en klopte aan bij Arcadis.
Meer informatie over dit project
Neem contact op met Jannes Boer, Hoofd Adviesgroep Gebiedsinrichting
De oplossing
Arcadis werkte aan de verbetering en uitbreiding van het natuurgebied. We waren verantwoordelijk voor het gehele natuurherstel, van het ontwerp tot en met de realisatie, inclusief budget, communicatie, vergunningen, planning, risicobeheer en kwaliteit. Het voor hoogveen beschikbare areaal werd tot 400 ha uitgebreid door een aantal watergangen te dempen en het gebied te compartimenteren met behulp van nieuwe kades. Door het waterpeil binnen de compartimenten te regelen, behoort de verdroging van het veen in dit deel van het gebied nu tot het verleden. Door het lossnijden van de zode creëerden we daarnaast drijflagen, die kunnen dienen als vestigingsbasis voor nieuwe hoogveenmossen. Verder legden we in het naastgelegen gebied een grote waterbuffer aan. Deze is nodig om water uit de omliggende gebieden te kunnen bergen bij grote hoeveelheden neerslag.
Het renoveren van een natuurgebied brengt uiteraard een aantal extra complicaties met zich mee en in het Fochteloërveen was dat niet anders. Zo moesten we de vogels in het broedseizoen met rust laten en mochten ook andere planten en dieren niet te veel last hebben van de werkzaamheden. Daarom stonden we tijdens het project voortdurend in contact met professionele experts en deskundige vrijwilligers die het gebied en zijn natuurlijke bewoners van haver tot gort kennen.
Door het dempen en ophogen van de oude veenkanalen ontstaan compartimenten, waardoor de unieke natuur in het hoogveen zich kon herstellen.
De impact
Van het hoogveen dat het Nederlandse landschap tot de Middeleeuwen domineerde, is niet veel meer over. Het meeste is in de loop der eeuwen als turf verstookt en de resterende 8000 hectare wordt bedreigd door klimatologische omstandigheden. Het voortbestaan van de oernatuur in het Fochteloërveen is na dit project voorlopig gewaarborgd, met name dankzij de aanleg van de nieuwe kades. Dat is niet alleen belangrijk voor de planten en dieren die er afhankelijk van zijn, maar ook voor ons milieu. Veenmos neemt namelijk veel meer CO2 op dan bossen, waardoor het een essentieel instrument is om de gevolgen van de klimaatverandering te bestrijden.
Voor bezoekers is het behoud van het Fochteloërveen eveneens heel goed nieuws. Het gebied heeft immers ook een educatieve en recreatieve functie, bijvoorbeeld door de rondleidingen die Natuurmonumenten er organiseert. Alles en iedereen profiteert dus van het behoud van dit belangrijke natuurgebied: van mens en dier tot het milieu.
Voor onze bijdrage aan dit project werden we in 2018 genomineerd voor de NGB Natuurprijs van het Netwerk Groene Bureaus.
Meer informatie over dit project
Neem contact op en ontdek hoe wij jouw organisatie kunnen helpen de kwaliteit van leven te verbeteren.