De Corporate Sustainable Reporting Directive (CSRD) is in 2023 ingevoerd door de Europese Unie. Deze richtlijn betekent een nieuw tijdperk voor bedrijven wereldwijd. Op het eerste gezicht lijkt de CSRD vooral gericht te zijn op het verplichten van bedrijven om over duurzaamheid te rapporteren. Collega Sofie Willems heeft in een eerder verschenen blog al toegelicht waarom de CSRD over meer gaat dan alleen rapporteren. In dit blog leg ik je aan de hand van een case uit waarom deze wetgeving een uitstekende kans biedt voor creatie van waarde, door de hele keten heen.
Nu is het belangrijk om te begrijpen door wie, waar en welke activiteiten worden uitgevoerd. Ook moeten bedrijven onder CSRD achterhalen wie de belangrijkste stakeholders zijn die worden beïnvloed of invloed uitoefenen, in elk deel van de waardeketen. Die stakeholders betrek je vervolgens bij het prioriteren van de relevante duurzaamheidsthema’s. Doorloop je dit proces zorgvuldig, dan ontstaat er niet alleen inzicht in de keten, maar ook in de uitdagingen binnen die keten.
In precies deze uitdagingen liggen de kansen voor het creëren van waarde voor mens en milieu. Vooral sectoren die afhankelijk zijn van een lange internationale waardeketen hebben te maken met complexe situaties. Die komen pas helder aan het licht komen bij het in kaart brengen. De maakindustrie is hiervoor een goede illustratie. In het voorbeeld hieronder laat ik zien dat er ook commerciële waarde versleuteld zit in het omarmen van de CSRD-aanpak.
Een doodgewone winterjas
Als vertrekpunt nemen we een fabrikant van jassen. Deze brengt stoffen en materialen samen uit de hele wereld, die tot een winterjas worden verwerkt. De stoffen komen vaak van leveranciers die materialen zoals wol en polyester verwerken. Productieprocessen worden vaak afzonderlijk uitgevoerd door bedrijven in verschillende landen. Er is meestal geen duidelijk beeld van de volledige keten, alleen van de partijen van wie direct producten worden ontvangen en aan degene die de producten afnemen. Goed om te vermelden dat ook transportbedrijven een belangrijk onderdeel van deze waardeketen zijn.
De stoffen worden voor levering ook eerst nog door een ander bedrijf geverfd en waterafstotend gemaakt. Voor de productie en toelevering van knopen, ritsen en andere jasdetails zijn verschillende partijen betrokken. Door alle activiteiten en de betrokken partijen met deze leverancier in kaart te brengen, kan de jassenfabrikant evalueren waar in de waardeketen de belangrijkste uitdagingen op het gebied van ESG (Environmental Social Governance) liggen. Het is vervolgens de bedoeling om deze uitdagingen binnen milieu, sociale, en bestuursthema’s te vertalen naar kansen voor echte verduurzaming. Voorbeelden zijn: het voorkomen van milieuschade, het verbeteren van werkomstandigheden en in meer algemene zin het sturen richting een groene en rechtvaardige toekomst.
Verduurzaming in de keten
In de praktijk zie ik dat het uitwerken van zo’n kans vaak uitdagend is, maar altijd moeite waard. De maakindustrie is afhankelijkheid van leveranciers. Helaas zijn slechte arbeidsomstandigheden wereldwijd een bekend probleem. Fabrikanten die niet weten van welke leveranciers ze afhankelijk zijn en waar het risico op slechte arbeidsomstandigheden groot is, kunnen hiertegen weinig beginnen. Bedrijven die de data verzamelen en een ketenstrategie ontwikkelen met passende KPI’s, zijn wel in staat actie te nemen en staan aan het begin van een ESG-positieve verandering.
Een vertaling van zo’n actie is om met leveranciers waar risico’s op slechte arbeidsomstandigheden reëel is, in gesprek te gaan over de mogelijkheden om aan bepaalde eisen te voldoen. Het is hiervoor waardevol om een ketenstrategie op te stellen en die te koppelen aan doelen van het bedrijf. Welke eisen voor arbeidsomstandigheden worden er gehanteerd voor toeleveranciers? Hoe kunnen partners in de keten worden geholpen om te voldoen aan deze eisen? Een jassenfabrikant kan een leverancier ondersteunen, bijvoorbeeld bij het opbouwen van capaciteit, door middel van trainingen gericht op veiligheid te organiseren of door te investeren in betere productiefaciliteiten. Een andere manier om te werken aan verbetering is om samen met lokale belanghebbenden en Ngo’s te kijken naar andere manieren om goede arbeidsomstandigheden te waarborgen.
Hiermee creëert de fabrikant waarde voor de leverancier, werknemers en de lokale gemeenschap. Deze ‘maatschappelijke waarde’ wordt doorgegeven aan het product zelf: De winterjas kan met de claim ‘geproduceerd onder goede arbeidsomstandigheden’ een eerlijke prijs krijgen, want er is voor de bewuste consument iets van belang en waarde toegevoegd aan het product. Deze waarde wordt ook doorgegeven aan het bedrijf.
Waarde als vliegwiel
Naast de vastgestelde impact, risico's en kansen kan een fabrikant ook de nieuw gecreëerde waarde opnemen in de rapportage. Met deze rapportage in de hand kunnen investeerders en overheden een betere beoordeling doen van het bedrijf. De CSRD zorgt voor meer transparantie in de waardeketen, maar is ook een instrument om op een gestructureerde manier inzicht te krijgen in de belangrijkste uitdagingen en mogelijkheden om te verbeteren bloot te leggen. Het grotere doel van de CSRD is dan ook het stimuleren van samenwerking met partners en stakeholders in de waardeketen om van daaruit de waarde die de onderneming creëert te maximaliseren.
Meer weten over wat deze aanpak kan betekenen voor jouw organisatie? Neem dan contact op.
