Je kunt tegenwoordig geen krant of online nieuwspagina openen of je komt het woord biodiversiteit tegen. Het woord lijkt de afgelopen decennia een modewoord geworden. De betekenis en het belang ervan voor de mensheid en onze planeet dreigt daarmee soms op de achtergrond te raken. Voor mij en collega-ecologen is het natuurlijk meer dan een modewoord. Maar geldt dat ook voor anderen?
Hip en sexy
Ik realiseer me dat natuur niet altijd “hip” of “sexy” is en soms zelfs ongemakkelijk voelt, omdat natuur soms in de weg lijkt te zitten. Hierdoor krijgt biodiversiteit beperkte en selectieve aandacht. Vaak komt natuur in het nieuws in verband met een natuur- of milieuramp of een publicatie waarin de zorg rond natuur en milieu wordt gedeeld. Zorgen die eigenlijk al vanaf de jaren ’60 van de vorige eeuw leven. En waar we decennialang onze ogen voor sloten of andere (economische) belangen voorrang gaven.
Om dit te beseffen hoef ik maar in mijn boekenkast te kijken. Eén van de eerste boeken over milieu die ik kocht was van Rachel Carson, “Silent spring” (1962), over de impact van insecticiden (DDT) op ons milieu. Als ik dan verder kijk kom ik het rapport van de club van Rome tegen, “Grenzen aan de groei”(1972), het rapport van de commissie Brundtland, “Our common future” (1987) of “An inconvenient truth (Gore, 2006) over klimaatverandering. De laatste jaren verschenen meer van dit soort rapporten, zoals Hallmann et al (2017) over de achteruitgang van insecten (met maar liefst 75% in dertig jaar) of het rapport over de stikstofproblematiek, “Niet alles kan” (commissie Remkes, 2020).
Kop in het zand
Al deze rapporten en boeken hebben direct of indirect betrekking op de grenzen van economische groei en het belang van behoud van natuur en biodiversiteit. Maar blijkbaar ebt van tijd tot tijd de belangstelling voor de problemen weg. Of is de urgentie van de problematiek nog altijd niet doorgedrongen? En steken we liever onze kop in het zand?
Wat betreft die urgentie: in 1992 werd het Verdrag inzake Biologische Diversiteit (verdrag van Rio de Janeiro) opgesteld. Het is inmiddels ondertekend door 193 landen. Hierdoor is het nadrukkelijk op de politieke agenda gekomen. Nog steeds lopen we achter de feiten aan, zie bijvoorbeeld het IPBES Global Assessment Report on Biodiversity and Ecosystem Services (2019). Hierin wordt gewaarschuwd voor het op handen zijnde uitsterven van één miljoen soorten.
Gelukkig worden er ook positieve stappen gezet. Vaak met volksgezondheid als een directe trigger. Zo zijn onze rivieren schoner geworden en zien we ook weer soorten terugkeren. Zoals bijvoorbeeld de bever, de otter, de wolf en onlangs de boshommel.
Holistische benadering
Binnen Arcadis is het inmiddels één van de belangrijkste thema’s in onze duurzaamheidsstrategie. We willen daarmee onderdeel zijn van de oplossing van de biodiversiteitscrisis. In 2023 willen we duurzaamheid in al onze projecten integreren, en leveren we een positieve bijdrage aan het verbeteren ervan. Eén van onze drijfveren is het belang van de ecosysteemdiensten die de natuur ons levert (natuurlijk kapitaal). Als ecoloog ben ik heel blij dat we kiezen voor de holistische benadering. Daarmee krijgt onze missie “Improving quality of life” nog meer betekenis.
We zetten ons binnen onze projecten in voor de instandhouding én verbetering ervan, bovenop wettelijke verplichtingen. Dit doen we door te werken aan de bewustwording van onze eigen collega’s en onze klanten. Tegelijkertijd werken wij aan natuurinclusieve oplossingen die een goede biodiversiteit bevorderen. Mooie voorbeelden van onze natuurinclusieve oplossingen die zijn meegenomen in het Natuurpuntensysteem, Triodosbank of Wonder Woods. Ook zijn we partner van het Deltaplan Biodiversiteitsherstel en ondertekenden we onlangs het manifest Natuurinclusief Bouwen, waarin we oproepen om natuurinclusief de norm te maken.
De komende jaren zijn cruciaal voor het ombuigen van het verlies. In Nederland en daarbuiten. Het staat gelukkig volop in de belangstelling en het maatschappelijk draagvlak is groot. Hopelijk betekent dit dat nu eindelijk de constante aandacht ervoor op de agenda blijft staan en het toch niet alleen een modewoord blijkt te zijn. Biodiversiteit is namelijk geen modewoord. Het is veel meer!
