Echt duurzaam met de integratie van op de natuur gebaseerde oplossingen.
Regeneratief is afkomstig van het Latijnse werkwoord 'regenerāre', wat 'opnieuw voortbrengen' betekent. Het woord wordt in de biologie bijvoorbeeld gebruikt voor weefsels en organen: denk aan de teen van een salamander of het zenuwstelsel van een zeekomkommer. Een 'regeneratief systeem' is een systeem waarin losse elementen met elkaar zijn verbonden en elk element vertrouwt op de andere elementen om het geheel te onderhouden en te verbeteren. Liever dan mensen, natuur en de gebouwde omgeving als drie afzonderlijke entiteiten te beschouwen, kunnen ze als één systeem worden zien. Op deze manier worden wijzelf en onze ontwerpen één geheel verbonden met de natuur. Deze concepten leiden ons tot regeneratief ontwerp. Het wordt gedefinieerd door de mogelijkheid om ontwerpen te gebruiken op een manier die natuur en mensen in staat stelt samen te bestaan en te groeien. Uiteindelijk herstellen ecosystemen en ontstaan er veerkrachtige gebieden.
Planten werken op veel manieren al met ons samen om te reageren op klimaatverandering. Ze vangen CO2 op, verlagen de temperatuur, nemen vervuilende stoffen op, zuiveren water en zorgen voor bodemherstel na natuurrampen. Steden die lijden aan hittestress vanwege een stijging van de temperatuur door een hoge concentratie van gebouwen en bestrating, kunnen 10 graden warmer zijn dan hete omringende landelijk gebied. Dit leidt tot meer vervuiling, ziekte en sterfgevallen. Groene ruimte helpt om de omgeving te koelen en dient ook als CO2-opvang. Een deel van de CO2-uitstoot van bebouwde en bestrate delen in stedelijke gebieden wordt hiermee gecompenseerd. Er is slechts één vierkante meter groen dak nodig om de jaarlijkse emissie van een gemiddelde auto te compenseren. Deze natuurlijke oplossingen kunnen worden gecombineerd met recente innovaties, zoals bouwmaterialen die CO2 opnemen, bijvoorbeeld verf die wordt gemaakt van cementafval.
Naast groene ruimtes zoals parken, kunnen stadsboerderijen worden aangelegd in gebieden met veel ongebruikt dakoppervlak. De lokale bewoners kunnen er vers en betaalbaar voedsel verbouwen. Tegelijkertijd wordt de impact van het reflecterende oppervlak beperkt. Lokaal verbouwd voedsel helpt ook het energieverbruik door transport te verminderen, de biodiversiteit te verbeteren en leefgebieden aan bestuivende insecten te bieden. In de Verenigde Arabische Emiraten zijn deze strategieën al opgenomen in de visie 'We The UAE 2031’. Ze streven ernaar de productiecapaciteit van lokale boerderijen te verbeteren en al in 2023 honderd procent van de voedselgerelateerde aankopen door de overheid bij lokale boerderijen te betrekken. Zo leggen ze een basis voor de voedselzekerheid van toekomstige generaties.
Het integreren van de natuurlijke wereld in onze ontwerpoplossingen biedt ook aanzienlijke voordelen voor onze gezondheid en ons welzijn. Vanuit architectonisch oogpunt is het principe van 'Biophilic Design' gericht op het verbinden van mensen en natuur, waarbij elementen van onze natuurlijke wereld in de gebouwde omgeving worden gebracht, zoals: natuurlijk licht, water, planten, natuurlijke materialen zoals hout en steen, het gevoel van texturen, patronen en schaduwen. Uit onderzoek is gebleken dat beschikking hebben tot groene ruimte een direct verband heeft met op de cognitieve ontwikkeling van kinderen en het zelfregulerend gedrag bevorderen. Landschapsarchitectuur in binnensteden in de vorm van groenstroken en parken stimuleert eveneens actief reizen en lichamelijke inspanning. Het is ook aangetoond dat tuinieren cognitieve voordelen heeft voor senioren.
De natuur heeft altijd een belangrijke rol gespeeld in de menselijke verbeelding en expressie in de gebouwde omgeving. Door een regeneratieve benadering kunnen onze gebouwen en steden verder worden vergroend en een nieuwe betekenis en doel aannemen. In plaats van de huidige antropocentrische weg te vervolgen, moeten we de natuur gaan beschouwen als partner in het ontwerp van onze gebouwde omgeving, in onze manier van leven en in onze aanpak om de complexe uitdagingen van onze tijd het hoofd te bieden.
