Tegen 2030 moeten Europese havens uitgerust zijn met faciliteiten om aangemeerde schepen te voorzien van groene stroom aan wal. Naast de relatief korte tijdspanne is het ook een hele uitdaging om voldoende capaciteit te vinden.
De scheepvaartsector is verantwoordelijk voor een zeer groot deel van de wereldwijde CO2-uitstoot. Om de klimaatdoelstellingen te bereiken en de impact op het milieu en de omgeving van havens en havensteden te verminderen, is het essentieel om minder afhankelijkheid te worden van fossiele brandstoffen. Dit vraagt om innovatieve oplossingen die de transitie naar duurzame energie mogelijk maken.
Wat is walstroom?
Met walstroom kunnen aangemeerde zeeschepen via een groot “stopcontact” op de kade aansluiten op het lokale elektriciteitsnet. Hiermee kunnen ze de koeling, verlichting en andere noodzakelijke functies voeden wanneer de motoren stilliggen. Tot vandaag wordt dat nog gedaan met vervuilende dieselgeneratoren die bovendien veel lawaaihinder veroorzaken. Walstroom stelt paal en perk aan deze vervuilende praktijken en is een schoolvoorbeeld van decarbonisatie.
Voldoende capaciteit vinden
De stroombehoefte van een zeeschip is echter niet gering, zelfs niet wanneer het is aangemeerd. Zo verbruiken containerschepen jaarlijks gemiddeld tussen de 10 en 20 megawatt, afhankelijk van de grootte van het schip, de duur van het aanmeren en andere specifieke noden. Dat komt overeen met het energieverbruik van enkele tienduizenden huishoudens. Het energieverbruik van een cruiseschip is zelfs te vergelijken met dat van een kleine stad. Om voldoende capaciteit te vinden is een hechte samenwerking met energiebedrijven en netbeheerders dan ook een essentiële voorwaarde.
Bovendien moet 90% van de aangeboden stroom voortkomen uit alternatieve energiebronnen. Naast “klassieke” groene stroom van lokale windmolenparken en zonnepanelen, richten havenuitbaters steeds meer hun blik op nieuwe methoden, zoals het gebruiken van de getijdenwerking om stroom op te wekken (getijdenenergie). De veranderende stromingen en getijden laten de bladen van een getijdenturbine bewegen. Via een generator wordt vervolgens elektriciteit geproduceerd.
Steunmaatregelen zijn voorhanden
Havendokken uitrusten met walstroomvoorziening is maatwerk en vergt bovendien aanzienlijke investeringen. Havensteden en -bedrijven kunnen echter gebruikmaken van subsidies die zowel door Europa, de Federale Overheid als Vlaanderen ter beschikking worden gesteld. Veel partijen zijn jammer genoeg niet op de hoogte van het bestaan van al deze fondsen. Met de stijgende prijzen voor gas en olie, en voorraden die eveneens eindig zijn, betalen deze investeringen zich ook op termijn terug.
Hoever staat België met walstroom?
Het is moeilijk om een algemeen beeld te krijgen van waar de verschillende Europese havens staan met hun walstroomplannen. In eigen land engageert de Port of Antwerp-Bruges zich om tegen 2028 walstroom te voorzien voor zeeschepen. Ook de Haven van Gent heeft vergevorderde plannen. Arcadis werkt al mee aan heel wat internationale walstroomprojecten, onder meer voor StenaLine in Rotterdam en Hoek van Holland, DFDS in Vlaardingen & Gent, en Elia in België.
Onze visie omtrent walstroom werd ook gepubliceerd in Flows, aangevuld met inzichten van Alfaport Voka.
